31 Mart İsyanı, görünüş itibariyle
Osmanlı tarihinde sıkça rastlanan askerî isyan hareketlerinden birisi olma
mahiyetinde görülmektedir. Ancak tarihimizde “İrtica” ile özdeşleştirilmiş ya
da özdeşleştirilmeye çalışılan bu isyanın yeterince irdelenmediği ve isyanın
nedenlerinin derinlemesine incelenmediği görülmüştür. İsyanın gerçek mahiyeti
günümüzde dahi anlaşılamamaktadır. Bu durumun en önemli sebebi ise, olayda
önemli bir yere sahip olan İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin arşivlerinin
günümüze ulaşmamış olmasıdır. 31 Mart İsyanı üzerine birçok eser, makale ve
hatırat yazılmışsa da isyanın çıkışı konusu hala bir “kara kutu” gibi sırlarla
doludur. Yapmış olduğumuz bu çalışmamızda bu kara kutuyu açamamışsak bile,
olayın karanlık kalmış noktalarına arşiv belgeleri, incelemelere hatıralara dayalı
olarak az da olsa bir ışık tutmaya çalıştık.
“Bu konu
hakkında yapılan önemli akademik çalışmalardan biri olan Sıddık Yıldız’ın
“Çıkışından Bastırılmasına Kadar 31 Mart İsyanı” adlı eseri dikkat çeken
tezlerden bir tanesidir. Yüksek lisans tezi olarak yapılan bu çalışmada 31 Mart
Vak’ası’nın tarihi gelişini kronolojik olarak geniş bir şekilde ele
alınmaktadır”
Prof. Dr.
Necmettin Alkan, Selanik İstanbul’a Karşı 31 Mart Vak’ası ve II. Abdulhamid’in
Tahttan İndirilmesi, s. 27-28.
